Herkese merhaba. Borsaya başlamak için ne kadar paraya ihtiyacımız var? Borsaya kaç parayla başlanır. Gelin, bugün bu soruyu konuşalım. Konu, borsaya yeni yatırım yapmaya başlamak olduğunda insanlardaki sorunlardan bir tanesi “ya benim çok az param var” meselesi. Bu kadar az parayla borsaya girilir mi? Ya da en genel haliyle, “borsaya ne kadar para ile girmeliyiz” sorusu.
Şimdi, burada tabi ki çok farklı cevaplar ve çok farklı yöntemler var. İnsanların çok farklı yorumladığı şeyler var. Ama ben kendi tecrübe ve diğer tecrübeli insanlara sorduğumda şu cevabı aldım; -enteresan bir şekilde, belki de dünyada tek olabilir bu alanda borsa- ne kadar az paranız varsa o kadar iyi. Evet, gerçekten ne kadar az paranız varsa ne kadar az parayla giriyorsanız borsaya o kadar iyi. Peki neden?
Çok basit bir açıklaması var. Şimdi şöyle düşünün; araba kullanmayı öğreneceksiniz. Arabayı kullanmayı küçük, eski bir arabayla öğrenmek var. Bununla yapacağın kazalar çok da önemli değil. Tabi ki önemli ama çok da önemli değil. Mesela, farını vurdun. Olabilir, ne yapacaksın. Arka tamponunu vurdun. Ne olacak ki?
Tabi ki önemli ama çok fazla önemli değil. Bir de, araba kullanmayı son model, inanılmaz iyi bir arabada öğrenmek var. Orada hani, farını vurduğun anda oluşabilecek sıkıntıyı düşünebiliyorsunuzdur. Aslında borsa da böyle bir şey. Ne kadar az parayla girerseniz, ne kadar az parayı ilk başta kaybederseniz, çünkü ilk başladığınızda kaybetme ihtimaliniz çok yüksek çok doğal olarak yani, yeni bir şeyin içine giriyorsunuz, yeni bir tecrübe edinmeye başlıyorsunuz, burada ne kadar az parayı kaybederseniz, ileride borsaya karşı yatırım yapma isteğiniz o kadar çok olacaktır. Çünkü, düşünün girdiniz borsaya tamamen örnek veriyorum, elinizde 300 bin lira para var, ki ne yazık ki biz bu hikayeleri de duyuyoruz, bu 300 bin lira para, sizin yaptığınız yanlış yatırımlarla sizin bilmediğiniz için yaptığınız yatırımlarla bilmediğiniz için inandığınız insanlarla yaptığınız yatırımlarla, 150 bin liraya düştü. Şimdi biz, size sonrasında “abi gel borsaya yatırım yap” dediğimizde siz tabi ki, “borsa kumar, barsada para kazanamazsın” diyebilirsiniz.
Ama diğer şekilde düşünün, tamamen örnek veriyorum, 5 bin lira ile girdiniz. Hatta 5 bin lira da fazla, bin lira ile girdiniz. Burada kaybedeceğiniz para, aslında sizi çok da üzmez. Tabi ki zar zor biriktirdiğiniz para, tabi ki kaybettiğinizde üzülürsünüz ama 300 bin lirayı düşününce bin liralık paradaki kaybınız çok fazla üzmez. Bunu aslında tecrübe için harcadığınız para olarak düşünün. Bu açıdan baktığınızda ne kadar az para olursa o kadar iyi. Çünkü özellikle bana mesela genç arkadaşlarımız da diyor, 16 yaşında 18 yaşında arkadaşlarımız da diyor; “abi borsaya girmek istiyorum, çok az param var, girebilir miyim?” Girebilirsin. 16 yaşında giremezsin, ailenin imza atması lazım, o ayrı bir konu ama girebilirsin. Zaten ben ve etrafımda duyduğum çoğu insan çok az paralarla girdik. Kimse şöyle girmedi, “Aa benim 300 bin liram vardı, koydum, işte anında büyüdü ” diye girmedik.
Ben şahsen hatırlıyorum, ilk yatırımımı 2,5 lira olan bir hisseyle, ki kendisi şu an 7 lira, bunun da acısını hala düşündükçe çekerim, 200 tane alarak yaptım. Yani toplamda 500 lira para ile girdim ben. Sonrasında, 2,60 oldu diye sevinerek sattım. Ondan sonra başka yatırımlar yaptım. Arada para kaybettim. Çünkü dediğim gibi başlangıçta zaten para kaybedeceksin, bu işin doğasında var. Dediğim gibi ne kadar az para kaybedersen ilerleyen zamanda senin bu yatırıma karşı bakış açın o kadar iyi olacak. Burada tabi şu soru da olabilir, “Peki demo hesap ile girebilir miyiz? yani demo hesapla olabilir mi? Demo hesapla denenebilir mi” Demo hesap ne burada onu söyleyeyim; para olmadan, sanal para ile yatırım yapma. Çok da tavsiye etmiyorum. Şundan dolayı da tavsiye etmiyorum, şimdi para gerçek olmadığı zaman yani o 500 lira bile gerçek olmadığı zaman, sizin verdiğiniz kararlar çok daha rahat olacak. Bir sıkıntı oldu diyelim; sanal para ile sat, sanal para ile al. Burada çok da fazla o heyecanı yaşayamazsınız. Yani gerçek para kaybetmenin insanda verdiği bir heyecan hani psikolojik bir durum var. Sizin onu öğrenmeniz lazım aslında. Bu küçük para ile öğrenmeye çalıştığınız ilk şey bu. Çünkü haberler gelecek, kötü haberler gelecek. Siz diyeceksiniz ki; “benim bu hisseyi satmam lazım”. Sanal para olduğu zaman, – yani ben şahsen öyle olurum. Ben hiçbir zaman sanal para ile yapmadım. Yapanlar varsa tavsiye edebilirsiniz ama- kötü haber geldi, sanal param 300 kaybetti, ne olacak ki yani. Sanal para yani sonuç itibariyle sanal. Ama gerçek olduğu zaman o 300 lira bile, o 200 lira bile gerçekten sizde şey hissiyatı yaratıyor; “ya para kaybediyorum. Bir şey yapmam lazım. Ne yapabilirim?” Yani bu araştırmaya, sizi zorlamaya başlıyor. O sebepten ben, başlangıçta demo hesapları düşünmüyorum.
Dediğim gibi kadar küçük olursa olsun, yine de gerçek para ile işlem yapın. Gerçek para ile işi öğrenin. Bu her zaman daha iyi bir seçenek. Şimdi, burada tabi bazı arkadaşlarımızın; “küçük para ile yatırım yapsak ne olur?” diye düşündüğünü anlayabiliyorum. Ama şunu bilmeniz lazım, 100 liraların bin lira olduğunu, oradan 10 bin lira olduğunu, oradan 100 bin lira olduğunu gördüm. Dediğim gibi, herkes küçük paralarla başladı. Piyasada gördüğünüz, piyasada sevdiğiniz isimlerin %90’ı, bu işe zaten küçük paralar ile başladı. En mantıklı olan da, işi öğrenme aşamasında küçük paralar ile başlamak.
Burada aslında, küçük paralar ile başlamanın değerini gösteren güzel bir hikayeyi de anlatayım; bir gün Warren Buffett, asansörde, insanların yanında duruyor ve yerde bir peni var. Peniyi de şöyle tanımlayayım size; dolardaki en düşük para birimi, olabilecek en düşük para birimi. Şu an değerini tam olarak bilmiyorum. Yerde bir peni var. İnsanlar Warren Buffett’a bakıyor. Warren Buffett insanlara bakıyor. İnsanlarda şey düşüncesi var; Warren Buffett herhalde eğilip de 1 peniyi almaz. Peniyi almakla uğraşmaz diye bir düşünce var. Asansör açılıyor, Warren Buffett tam çıkarken, eğiliyor ve o peniyi alıyor. İnsanlar ona şaşkın şakın bakarken de onlara şunu söylüyor; Bu gördüğünüz peni, benim bir dahaki milyar dolarımın başlangıcı olabilir. Aslında hikaye tam olarak bu. Sizin o küçük diye gördüğünüz, yatırıma başlamayayım diye düşündüğünüz para, belki de 5 sene sonra, belki de 10 sene sonra, sizin servetininizin başlangıcı olacak. O yüzden kesinlikle, hiç bir parayı küçük görmeyin veya hiç bir para ile yatırım yapılmaz diye düşünmeyin. Ne kadar birikim yapabiliyorsanız yapın. Ne kadar borsaya yatırım yapabiliyorsanız yapın. Bunların hepsi bir öğrenme aşaması. Göreceksiniz ki, 5 sene sonra küçümsediğiniz para, sizin servetinizin başlangıcı olacak. Yazımı buraya kadar sabırla okuduğunuz için çok teşekkür ederim.
Not: Yazıda anlatılanlar kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir. Sadece bilgi vermek amacıyla bu yazı sizlerle paylaşılmıştır.