Çoğu insan hayatının bir döneminde üzgün veya depresif hisseder. Bu tür duyguların zaman zaman ortaya çıkması normal kabul edilir (örneğin olumsuz bir durum karşısında). Majör depresyon, geçici bir düşük ruh hali, kötü bir gün veya geçici üzüntüden daha fazlası olan bir ruhsal bozukluktur. Klinik depresyon olarak da bilinir ve günün büyük bölümünde depresif bir ruh hali ve normal aktivitelere ve ilişkilere karşı ilgi kaybı ile karakterizedir. Bu durum en az iki hafta boyunca devam ederse majör depresyon belirtisi olabilir. Majör depresyon tedavisinde doktor ilaç tedavisi veya psikoterapi gibi bazı yöntemler önerebilir.
Majör depresyon nedir?
Depresyonun şiddeti hafif ve geçici üzüntü dönemlerinden şiddetli ve kalıcı durumlara kadar değişebilir. Majör depresyon, depresyonun daha şiddetli formudur. Majör depresif bozukluk, sürekli düşük ruh hali, depresif ruh hali ve bir zamanlar keyifli olan aktivitelere karşı ilgi kaybıyla sonuçlanan bir akıl hastalığıdır. Klinik depresyon ayrıca uykuyu, iştahı ve net düşünme yeteneğini de etkileyebilir.
Ne tür majör depresyonlar vardır?
Majör depresyonun farklı alt tipleri olabilir. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Mevsimsel duygusal bozukluk (mevsimsel depresyon): Mevsimsel duygulanım bozukluğu (SAD) olarak da bilinen mevsimsel depresyon, mevsimlerin değişmesiyle tetiklenir. Bu bozukluk genellikle sonbaharın sonlarında başlar. Belirtileri arasında üzüntü, enerji eksikliği, olağan aktivitelere karşı ilgi kaybı, aşırı uyku ve kilo alımı yer alır. Mevsimsel depresyon için tedavi seçenekleri arasında ışık terapisi, konuşma terapisi ve antidepresan ilaçlar bulunmaktadır.
- Prenatal ve postnatal depresyon: Hamilelik sırasında ortaya çıkan depresyon prenatal depresyon olarak adlandırılır. Depresyon belirtileri arasında sürekli üzüntü, endişe, yorgunluk ve uyku ve yeme alışkanlıklarında değişiklikler yer alır. Doğum öncesi depresyon için tedavi seçenekleri terapi ve ilaç tedavisini içerir. Çocuğun doğumundan sonra ortaya çıkan depresyon doğum sonrası depresyon olarak bilinir. Doğum sonrası depresyonu olan bireylerde sık ağlama, yorgunluk, suçluluk ve endişe gibi duygusal durumlar ortaya çıkabilir. Doğum sonrası depresyon ilaç tedavisi ve danışmanlık ile tedavi edilebilir.
- Atipik depresyon Atipik depresyon, olumlu olaylara yanıt olarak ruh halinde geçici bir artışın olduğu bir depresyon türüdür. Atipik depresyonun belirtileri arasında iştah artışı, aşırı uyku ve reddedilmeye karşı özel hassasiyet yer alır. Atipik depresyon psikoterapi ve antidepresan ilaçlarla tedavi edilebilir.
Majör depresyonun belirtileri nelerdir?
Majör depresyon zihinsel veya fiziksel değişikliklere neden olabilir. Bu tür fiziksel veya zihinsel belirtiler neredeyse her gün ortaya çıkabilir. Majör depresyonun bir sonucu olarak ortaya çıkan belirtiler şunlardır
- Üzüntü, boşluk veya umutsuzluk duyguları,
- Ani öfke patlamaları ve sinirlilik,
- Herhangi bir durum karşısında kararsızlık,
- Normalde keyif aldıkları aktivitelere karşı ilgi kaybı,
- Uykusuzluk veya çok fazla uyumak da dahil olmak üzere uyku bozuklukları,
- Yorgunluk ve enerji eksikliği,
- İştah azalması ve kilo kaybı veya yeme isteğinde artış ve kilo alımı,
- Korku, heyecan veya endişe,
- Vücudun yavaş hareketi,
- Kendini değersiz hissetme,
- Tekrarlayan intihar düşünceleri veya intihar girişimleri.
Bu tür belirtiler klinik depresyonun bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Ortaya çıkan semptomlar, sosyal hayatta çeşitli sorunlara neden olacak kadar şiddetli olabilir.
Ağır depresyona ne sebep olur?
Majör depresyon genellikle beynin ruh halini kontrol eden bölgelerindeki değişikliklerden kaynaklanır. Bu durumda, beynin belirli bölgelerindeki sinir hücrelerinde bir arıza olabilir. Ayrıca hormonal değişiklikler de ruh hali üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir.
Majör depresyona neden olan faktörler henüz kesin olarak bilinmemektedir. Ancak bazı faktörler majör depresyonu tetikleyebilir. Bu durumlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Beyin kimyası: Serotonin, noradrenalin ve dopamin dahil olmak üzere belirli nörotransmitterlerin işlev ve etkisindeki değişiklikler depresyon gelişimine katkıda bulunabilir. Ayrıca, ruh hali dengesinin korunmasında rol oynayan nörotransmitterlerin nöral devrelerle etkileşimi de majör depresyona yol açabilir.
- Hormonlar Vücudun hormon dengesindeki değişikliklerin bir sonucu olarak ruh hali sorunları ortaya çıkabilir. Bu durum depresyonu tetikleyebilir. Hormon değişikliklerine hamilelik, doğum sonrası dönem, tiroid sorunları veya menopoz gibi bazı hastalıklar neden olabilir.
- Kalıtsal özellikler: Depresyon, bu sağlık sorununa sahip kişilerle kan bağı olan kişilerde daha yaygın olabilir. Ancak majör depresyon, ailesinde depresyon öyküsü olmayan kişilerde de ortaya çıkabilir.
- Çocuklukta gelişim: Çocuklukta istismar ve travma gibi çok sayıda olumsuz deneyim, yaşamın ilerleyen dönemlerinde klinik depresyonun gelişmesine yol açabilir.
- Stresli yaşam olayları: Klinik depresyon, günlük yaşamda strese neden olan durumların bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Stresli yaşam olayları arasında sevilen birinin ölümü, eşten ayrılma veya sosyal destek eksikliği sayılabilir.
Ağır depresyon nasıl ortadan kalkar?
Klinik depresyon çocuklar da dahil olmak üzere her yaştan insanı etkileyebilir. Bununla birlikte, klinik depresyon belirtileri (şiddetli depresyon dahil) genellikle psikolojik danışmanlık, antidepresan ilaçlar veya her ikisinin bir kombinasyonu ile iyileşir.
Majör depresyon tanısı konulduktan sonra kişiye özel bir tedavi planı hazırlanabilir. Klinik depresyon, tıbbi muayene sırasında tıbbi ve psikolojik geçmişin kapsamlı bir değerlendirmesinden sonra teşhis edilebilir. Kişinin semptomlarına bağlı olarak, mevsimsel afektif bozukluk veya atipik depresyon gibi spesifik bir klinik depresyon da teşhis edilebilir.
Klinik olarak depresyon teşhisi konulabilmesi için hastalığın belirtilerinden beş veya daha fazlasının en az iki hafta boyunca her gün veya neredeyse her gün mevcut olması gerekir. Ayrıca, bu beş belirtiden ikisi depresif ruh hali ve daha önce keyif alınan şeylere ve faaliyetlere karşı ilgi kaybını içermelidir.
Majör depresyon nasıl tedavi edilir?
Majör depresyon, doktor tarafından belirlenen tedavi yöntemleri ile tedavi edilebilen bir sağlık sorunudur. Belirtilerin şiddetine bağlı olarak doktor antidepresanlarla tedavi önerebilir. Antidepresanlar depresyona neden olan beyin kimyasını değiştirmeye yardımcı olabilir. Bazı durumlarda, ilaçların etkinliğini artırmak için antidepresanlara ek olarak başka ilaçlar da reçete edilir. Antidepresanlarla tedaviye başladıktan sonraki iki hafta içinde, hastalar semptomlarında bir miktar iyileşme fark edebilirler. Ancak bazı durumlarda, ilacın tam etki göstermesi için iki ila üç ay boyunca alınması gerekir.
Majör depresyon tedavisinde, hastanın duygusal durumunu değerlendirmek için psikoterapi gibi yöntemler de kullanılabilir. Psikoterapi, psikolog gibi bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşmeyi içeren bir tedavidir. Terapist, sağlıksız duygu, düşünce ve davranışların belirlenmesine ve değiştirilmesine yardımcı olabilir. Majör depresyon için birçok farklı psikoterapi türü vardır. Klinik depresyonun ciddiyetine bağlı olarak, psikoterapi hastaların kendilerini daha iyi hissetmeleri için birkaç hafta veya daha uzun sürebilir. Çoğu durumda, 10 ila 15 seans çoğu semptomda önemli bir iyileşme sağlayabilir.
İlaç tedavisi etkisizse veya semptomlar şiddetliyse, klinik depresyonu tedavi etmek için EKT veya şok tedavisi olarak da bilinen elektrokonvülsif terapi gibi diğer tedavi seçenekleri kullanılabilir.
Majör depresyon tedaviye rağmen tekrarlayabilen bir sağlık sorunudur. Nüksü önlemek için, majör depresyonun tetikleyicilerini veya nedenlerini bilmek ve doktorunuz tarafından reçete edilen ilaçları almaya devam etmek önemlidir. Bununla birlikte, majör depresyon belirtilerinden herhangi biri fark edilirse, tıbbi tavsiye almak önemlidir. Erken teşhis edilen ağır depresyon tıbbi tedavi yöntemleriyle tedavi edilebilir.
Son güncelleme: 11 Mart 2024
Yayın tarihi: 11 Mart 2024