Check-up Ne Demek? Neleri İçerir?
Genel sağlık durumunuzu değerlendirmek için yapılan kapsamlı bir muayene ve tetkikler bütünü check-up olarak adlandırılır. Sağlık kontrolleri, herhangi bir belirti olmasa bile erken teşhis ve önleyici tedavilerin uygulanmasına yardımcı olur. Check-up genellikle bir dizi adımdan oluşur. İlk olarak doktor sağlık geçmişinizi, mevcut şikayetlerinizi, aile geçmişinizi ve yaşam tarzınız gibi önemli bilgileri sizden alır. Daha sonra fiziksel muayene yapılır.
Doktor boy ve kilo ölçümleri, kan basıncı, kalp-damar sistemini, akciğerleri, karın bölgesini, kulak-burun-boğaz bölgesini ve diğer organları inceler. Kan ve idrar testleri için örnekler alınır ve laboratuvar testleri yapılır. Kan tahlillerinde genellikle tam kan sayımı, biyokimya paneli, kolesterol, kan şekeri, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri gibi çeşitli parametreler değerlendirilir. Tanı sürecinde radyolojik görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir. Röntgen, ultrason, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve bilgisayarlı tomografi (CT) gibi yöntemler hastalıkların teşhisinde yardımcı olabilir. Kişinin yaşına, cinsiyetine ve risk faktörlerine bağlı olarak check-up programı çeşitli testleri içerebilir. Bunlardan bazıları elektrokardiogram (EKG), göz, diş, kanser taramaları, rahim smear testi, bağırsak taramaları ve diğer testlerdir.
Check-up süresi içeriğe, yapılan testlere ve kişinin ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir. Normalde birkaç saat veya günlük bir süre içerir. Tüm testlerin tamamlanması ve sonuçların değerlendirilmesi kontrol süresini belirler. Check-up yaptırmak önemlidir çünkü erken teşhis fırsatı verir. Kontroller sayesinde bazı hastalıkların erken dönemde teşhis edilmesi ve tedaviye başlanması mümkün olur. Ayrıca check-up, bir kişinin sağlıkla ilgili potansiyel tehlikelerini değerlendirmek için yapılır. Kan basıncı, kolesterol seviyeleri, diyabet riski gibi faktörler kan testleri ve diğer tetkikler yoluyla kontrol edilebilir. Check-up sırasında belirlenen önleyici sağlık önlemleri ise kişinin yaşına, cinsiyetine ve risk faktörlerine bağlı olarak değişir. Bu önlemler kanser taramalarını, aşıları ve sağlıklı yaşam tarzı tavsiyelerini içerebilir.
Renkli Doppler ise kan akışını değerlendirmek için kullanılan bir ultrasonografi türüdür. Renkli Doppler, ses dalgalarını kullanarak kanın hareketini ve hızını kaydeder ve kan akışını renkli olarak gösterir. Renkli Doppler çekimi bir ultrasonografi cihazı ve bir transdüser (prob) kullanılarak yapılır. Transdüser jelle uygulandıktan sonra yerleştirilir ve yüksek frekanslı ses dalgalarını göndererek dokuların bu ses dalgalarını yansıtmasını sağlar. Bu yansımaları kullanarak renkli Doppler, kan akışını renkli bir şekilde gösterir. Renkli Doppler birçok alanda kullanılır. Kalp damarlarının ve kapaklarının değerlendirilmesinde, kalp yetmezliği, kalp krizi ve kalp kapak hastalıkları gibi durumlarda kullanılır. Ayrıca damar tıkanıklığı, anevrizma, gebelik izlemi, plasenta testi, fetal kan akışı izlemi, beyin ve omurilikteki kan akışının değerlendirilmesi, karaciğer, safra kesesi, böbrek, dalak ve diğer organlardaki kan akışı ve tümörlerin teşhisi gibi alanlarda da kullanılır. Renkli Doppler çekiminin sonuçları genellikle çekim tamamlandıktan sonra değerlendirilir. Ancak sonuçların raporlanması için zaman gerekebilir.
Renkli Doppler çekimi genellikle aç karnına yapılır, ancak bazı durumlarda aç kalmak gerekebilir. Ultrasonografi ise yüksek frekanslı ses dalgalarını görüntülemek için kullanılan bir yöntemdir. Ultrasonografi cihazı, vücut içindeki dokuların ve organların fotoğraflarını çeker. Vücudun dokuları ses dalgalarını yansıtır ve bu yansımaları bilgisayar yorumlar. Ultrason çekimi bir ultrasonografi cihazı ve bir transdüser (prob) kullanılarak yapılır. Transdüser jelle uygulandığında yerleştirilir ve ses dalgalarını vücuttaki dokulardan geçirir. Ses dalgaları prob tarafından algılanır ve bilgisayar ekranında görüntü olarak yansıtılır. Ultrason birçok alanda kullanılır. Obstetrik ve jinekolojide gebelik, fetal gelişim, plasenta değerlendirmesi, rahim ve yumurtalıkların incelenmesi gibi alanlarda sıklıkla kullanılır. Kardiyolojide kalp ve damarların değerlendirilmesi, gastroenterolojide karaciğer, safra kesesi, pankreas, böbrekler ve diğer iç organların incelenmesi, nörolojide beyin ve omuriliğin yapılarının incelenmesi, kas ve eklem incelemelerinde de kullanılır.
