Forex, iki ülkenin para birimlerinin birbirine çevrilmesini ifade eden exchange kelimesinin kısaltmasıdır. Zamanla forex ticaretinin popüler hale gelmesinden sonra sadece para birimleri değil emtialar da forex platformlarına girerek forex ürünü olarak işlem görmeye başlamıştır. Dünya genelinde bilinir ki Forex piyasası dünyanın en büyük ve en likit piyasasıdır. BIS (Bank of International Settlement) verilerine göre döviz piyasasında günlük işlem hacmi yaklaşık 5,5 trilyon dolar.
Forex piyasalarındaki kaldıraç faktörü nedeniyle küçük miktarlardaki yatırımların dahi alınıp satılabilmesi piyasayı bu kadar çekici hale getirmiştir. Dünyada 1:400 kaldıraç oranının kullanıldığı hatta 1:1000 kaldıraç oranının kullanıldığı ülkeler ve kurumlar olmasına rağmen, yine yüksek kaldıraç oranlarıyla bu piyasada başarılı olmak mümkün değildir. Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) tabi her aracı kurumdaki kaldıraç oranları SPK tarafından belirlenen yasal limit ile sınırlıdır.
10 Şubat 2017 tarihinde yürürlüğe giren basın açıklaması ile maksimum başlangıç depozito tutarı 50.000 TL olarak belirlendi. Kaldıraç oranı da maksimum 1:10 olarak revize edildi.
Forex piyasaları birçok yönden hisse senedi ve vadeli işlem piyasalarına benzese de çok farklı ve sıra dışı özelliklere sahip piyasalardır. Yazımızın ilerleyen adımlarında forex piyasalarının farklılaşan özelliklerini göreceğiz ancak forexin hangi yönlerinin tezgah üstü piyasanın özelliklerine göre çalıştığını açıklamanın en iyi yolu, forex piyasalarının işleyişini karşılaştırmak olacaktır.
- Kısaca Forex Nedir; Yüksek getiri ile döviz ticaretine dayalı serbest bir piyasadır. İngilizce Foreign Exchange kelimelerinin kısaltmalarından oluşur. Mantığı, para birimleri arasındaki kur farkı ile kar elde etmek üzerine kuruludur. Para birimleri arasındaki kur farkı ile kar elde etmeyi amaçlar. Forex’in ne olduğunu açıklamak için günlük hayattan alınan şu örneği verebiliriz: Doların yükseleceğini düşündüğünüz veya yükseldiğini fark ettiğiniz bir dönemde Dolar satın alıyorsunuz ve sonrasında belli bir yüksekliğe ulaşırsa onu Türk Lirası’na çevirerek kar edebilirsiniz.
Forex nedir tanımını daha iyi anlatabilmek için BİST (İstanbul Menkul Kıymetler Borsası) veya VİOP’un (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası) örnek olarak verildiği organize piyasaların genel özelliklerine kısaca bir göz atalım. Organize piyasalarda;
- Alıcı ve satıcı birbirini tanımıyor.
- Çalışma prensipleri standarttır. Bu işlem ilkelerine tabi olan kalemler, işlem saatleri, işlem büyüklüğü, emir türleri, kaldıraç, başlangıç marjları, sürdürme marjları ve takas koşullarıdır.
- Borsada alıcı ve satıcı eşleşir.
- Takas odası, alıcı için satıcı ve satıcı için alıcı görevi görür.
- Tarafların birbirine güvenmesine gerek yok.
Organize piyasaların özelliklerine göz attıktan sonra forex nedir sorumuzun cevabına geçelim, forex’in ne olduğunu anlamak için öncelikle tezgah üstü piyasaların özelliklerine bakalım. Tezgah üstü piyasalarda;
- Alıcı ve satıcı birbirini tanır.
- Taraflar işlemin esaslarını belirler.
- Herhangi bir işlem standardı yoktur.
- Karşılıklı güven esastır.
- Döviz işlemleri taraflarca gerçekleştirilir.
Bu noktaya kadar yazımızda forex nedir hakkında bazı ön bilgiler verdik. Tezgah üstü piyasaların ana ürünü olan forex’in özellikleri;
- Tezgah üstü piyasaların merkezindedir.
- Yatırımcılar aracı kuruma güvenmelidir.
- Aracı kurum, işlemlerin fiyatlarını belirler.
- Yapılan işlemlerin kaydı aracı kuruluş tarafından tutulur.
- İşlemin tüm özellikleri aracı kurum tarafından belirlenir.
Forex Piyasasında Fiyatlar Nasıl ve Neye Göre Belirlenir?
Dünyanın her yerindeki bankaların, her para birimiyle ilişkili kendi benzersiz nakit akışı vardır. Bankalara çok sayıda para girişi ve çıkışı olabilir. Bu durumda bankalar, fazla para birimlerini bankalar arası piyasada satmak ve nakit akışlarını düzenlemek ve müşterilerinin ve kendilerinin nakit ihtiyaçlarını karşılamak için ihtiyaç duydukları diğer para birimlerini satın almak isterler. Bankalar, altın ve gümüş gibi hemen hemen tüm döviz çiftlerinde ve spot emtialarda piyasa yapıcıları olarak mevcuttur. Bu bankalar forex piyasalarında fiyatların oluşmasını sağlar.
Fiyatları oluşturan bu uluslararası bankalardan fiyatlar, ağlar aracılığıyla borsa aracı kurumlarına iletilir. Forex yazımızda bahsettiğimiz ağlara forex fiyat ağları denir. Bu kanallara örnek olarak Reuters, Bloomberg, Currenex, Hotspot FX, Flextrade vb. verilebilir. firmalar görüntülenebilir. Döviz şirketleri bu ağlardan gelen fiyatlara kendi gelirlerini (mark up) uygular ve bunları son kullanıcıya yani yatırımcılara aktarır.
Forex Nasıl Oynanır?
Forex nasıl oynanır sorusunun cevabına gelince; Forex işlemleri tezgah üstü piyasada; işlemler ise bankalar arası piyasada gerçekleştirilmektedir. Böylece piyasaya katılmak isteyen tüm yatırımcılar, internete bağlı oldukları her yerde işlem platformlarında işlem yapabilirler. İnternet bağlantısının hızlanması ile birlikte hem Türkiye’de hem de dünyada Forex işlem hacmi her geçen gün artmaktadır.
Önerilen Yazı: Borsa Nasıl Oynanır?
Forex Yatırım Hesabı Nasıl Açılır?
Forex yatırım hesabı açmak için bu alanda uzman bir aracı kurum ile görüşebilirsiniz. Bu kurumların web sitelerine girip canlı sohbet bölümüne yazarsanız genellikle anında yanıt alırsınız ve kısa süre içinde sizi ararlar. Bu şekilde aklınızdaki tüm soruları sorabilirsiniz. Müşteri temsilcisi size yardımcı olmaya hazırdır.
Araştırmanızı yaptıysanız ve kendi başınıza bir Forex hesabı açmak istiyorsanız bunu kolayca yapabilirsiniz. Aracı kurum web sitelerinden açılış formunu doldurabilir ve kayıt olabilirsiniz.
Forex Riskli mi?
Forex riskli mi; forex piyasası, doğru adımları atmanız durumunda size kazanç sağlayacak bir platformdur. Forex’te para kazanmak istiyorsanız öncelikle iyi bir araştırma yapmanızı öneririz. Forex ticareti yapmanıza yardımcı olacak bir aracı kurum ile çalışacaksanız, doğru kurumu seçmeye çalışmalısınız.
Forex yatırımında risk oluşturabilecek faktörler
Bilgi ve deneyim eksikliği: Edindiğiniz ve öğrenmeye çalıştığınız bilgilerin doğru olduğundan emin olmalısınız. Bu nedenle, söz konusu bilgilerin kaynaklarının kesinlikle güvenilir olup olmadığını kendinize sormalısınız.
Alım ve satım emirlerini doğru anlayın: Alış ve satış emirlerini doğru bir şekilde anlamamak büyük bir sorun olabilir. Eksik bilgilere sahip olmak bu süreci ortadan kaldırmakla kalmaz, aynı zamanda yıllarca biriktirdiğiniz birikime de zarar verir.
Sürekli ticaret ortamına uyum sağlayamama: İnkar edilemez bir şekilde stresli bir süreç olan tüm bu hızlı forex veri akışı ile kullanıcılar zihinsel olarak zorlanabilirler. Zihinsel yorgunluk, hata oranını artırıp riskinizi artırabileceği gibi olumsuz sonuçlara da uğramanıza neden olabilir.
Kaldıraç sistemi: Olumlu ve olumsuz sonuçlar üreten kaldıraç sisteminin değerlendirilmesi olarak ifade edilebilecek kaldıraç sistemi, belirlenen oran ile riski de artırmaktadır.
Forex Piyasasında Nelere Dikkat Edilmeli?
Forex, doğru kullanıldığında karlı bir yatırım aracı iken, aynı zamanda risklidir. Forex piyasasını bir yatırım aracı olarak kullanmak istiyorsanız her şeyden önce çalışacağınız kurumu seçerken doğru karar vermelisiniz. Forex şirketleri arasından seçeceğiniz kurumun “Yetki Belgesi” olduğundan emin olun, aksi takdirde dolandırıcılık mağduru olma riskiniz vardır.
- Herhangi bir işlem yapmadan önce günün verilerini takip etmelisiniz. Piyasada keskin hareketlerin görüldüğü günlerde mutlaka tahminleri gözden geçirmeli ve veriler açıklanmadan herhangi bir işlem yapmamalısınız. Dikkatli olmalısınız, riski en aza indirmek her zaman daha kesin sonuçlar verir.
- Yapacağınız işlemlerde kar al ve zararı durdur seviyelerini belirlemeniz önemlidir. Gün içerisinde pozisyonunuzu kapatmazsanız, kar al, zararı durdur seviyeleri sizin için çok faydalı olacaktır.
- Marjınızın (teminatınızın) maksimum %10’u ile pozisyon açmalısınız. Forex’te 1/10’luk kaldıraç, yüksek kârların yanı sıra yüksek kayıplara da yol açabilir.
- Açık pozisyonunuzla hemen maksimum kârı hedeflemeyin. İstikrarlı olduğu sürece küçük kazançlar da motivasyonunuzu artırır.
Forex’te Kaldıraç Etkisi Ne Demek?
Forex’i bir yatırım aracı olarak çekici kılan şeylerden biri de kaldıraçtır. Forex kaldıracı, anlaşmalı kurumun hesabınıza koyacağı para ile sermayenizin üzerinde işlem yapmanızı sağlayan bir fırsattır. Kaldıraç ile sahip olduğunuz sermayeden çok daha fazlasını kazanabilirsiniz. Dikkatli kullanılmadığında zarar verebilecek olan kaldıraç kullanırken doğru adımların atılmasına yardımcı olur.
Kaldıraç Etkisi Oranları Ne Anlama Gelir?
Kaldıraç etkisi oranları “1:100” gibi oranlarda ifade edilmektedir. 1: 100 oranı “100’e 1” olarak okunur. Kaldıraç oranı aracı kurum tarafından belirlenir. Kullanılabilecek en yüksek kaldıraç oranı 1:500’dür; ancak Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerine göre Türkiye’de kullanılabilecek maksimum kaldıraç oranı 1:100’dür.
Kaldıracı etkisi oranını basit bir örnekle açıklayacak olursak, diyelim ki 100 TL sermayeniz var. Seçtiğiniz aracı kurum tarafından size 1: 100 kaldıraç teklif edilirse, Forex piyasasında 100 TL değil 10.000 TL işlem yapmış olursunuz. Yüksek oranlarda kaldıraç kullanma riskini artıracağından, kaldıracı düşük oranlarda kullanmanızı öneririz.
Sık Sorulan Sorular:
Forex işlemleri nasıl yapılır; Forex, para birimlerinin bir ülkenin para birimi ile başka bir ülkenin para birimi arasındaki döviz kuru kullanılarak alınıp satıldığı uluslararası piyasalar kümesini ifade eder. Forex piyasası, dünyanın en büyük piyasalarından biridir ve yatırımcılarına kaldıraçlı ticaret fırsatları sunar.
Forex piyasası nasıl çalışır; Forex piyasası, aynı anda bir para birimini alıp diğerini satmakla ilgilidir. Forex yatırımcıları, aktif olarak gelecek dönemlerde paralarının karşılığını alacaklarını düşünerek, para birimleri alıp satarak kar elde etmeye çalışırlar. Forex piyasasının başlangıç tarihi 1976 olarak kabul edilir.
Forex güvenilir mi; Forex piyasası Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) kontrolü altındadır. Ayrıca her ülkenin kendi yasal kontrollerine tabi olan kendi Forex piyasası vardır. Türkiye’de Forex piyasası SPK tarafından denetlenmektedir.
Forex için ne kadar para lazım; 02/10/2017 tarihinde yayınlanan yeni basın açıklamasına göre Forex piyasasında işlem yapabilmek için gereken alt limit 50.000 TL veya karşılığı döviz olarak belirlenmiştir. Forex piyasasında işlem yapabilmek için yatırımcının en az 50.000 TL teminat veya karşılığı döviz yatırması gerekmektedir.
Forex de devlet garantisi var mı; SPK düzenlemesine tabi olarak, Forex Türkiye’de Ağustos 2011’den beri yasaldır. Yani yatırımcı hakları devlet tarafından garanti edilmektedir. Forex ticareti yapmak için aracı kurumların platformlarını kullanabilirsiniz.
Bu yazımızda sizlere forex hakkında çeşitli bilgiler sunduk. Google arama motoru üzerinde forex mağdurları, forex sahtekarlığı, forex nedir ekşi gibi terimler de aratılıyor. Bu yazımızda bunlara değinmedik. Bunun haricinde forex lot nedir, forex swap nedir, forex spread nedir, forex trader nedir,
forex teminat nedir, forex serbest teminat nedir, bitfinex forex nedir, borsa forex nedir, dekota forex nedir, phase forex nedir, ekol forex nedir, garanti forex nedir, gcm forex nedir, swap forex nedir, broker forex nedir, fbs forex nedir gibi teknik terimler de insanlar tarafından merak ediliyor. Biz yazımızda teknik konulara çok fazla girmeden sizlere bilgiler sunduk. Eğer daha fazlasını merak ediyorsanız Google arama motorunu kullanarak daha farklı sonuçlara ve bilgilere ulaşabilirsiniz.
Not: Bu yazı tamamen bilgi amaçlıdır. YATIRIM TAVSİYESİ DEĞİLDİR.